SAHİH-İ BUHARİ

Bablar - Konular - Numaralar

KİTABU’L-CUM’A

<< 482 >>

DEVAM: 6. Cuma Namazına Gelirken Saçlara Kokulu Yağ Sürmek

حدثنا أبو اليمان قال: أخبرنا شعيب، عن الزهري: قال طاوس: قلت لابن عباس: ذكروا أن النبي صلى الله عليه وسلم قال: (اغتسلوا يوم الجمعة واغسلوا رؤسكم، وإن لم تكونوا جنبا، وأصيبوا من الطيب). قال ابن عباس: أما الغسل فنعم، وأما الطيب فلا أدري.

[-884-] Bir defasında Tavus Abdullah İbn Abbâs'a: "Bazıları Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in Cum'a günleri cünüp olmasanız bile boy abdesti alın ve başlarınızı yıkayın. Ayrıca vücudunuza güzel koku da sürün, diye buyurduğunu söylüyorlar. Bu rivayet doğru mudur?" diye sormuş ve ondan şu cevabı almıştır: "Boy abdesti konusunda Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem gerçekten de böyle buyurmuştur, fakat güzel kokuyla ilgili olarak bir şey söylediğini bilmiyorum."

حدثنا إبراهيم بن موسى قال: أخبرنا هشام: أن ابن جريج أخبرهم قال: أخبرني إبراهيم بن ميسرة، عن طاوس، عن ابن عباس رضي الله عنهما: أنه ذكر قول النبي صلى الله عليه وسلم في الغسل يوم الجمعة، فقلت لابن عباس: أيمس طيبا أو دهنا، إن كان عند أهله؟ فقال: لا أعلمه.

[-885-] Tavus'tan nakledilmiştir: "İbn Abbâs (Radiyallahu Anh) Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in Cum'a günü boy abdesti alınmasıyla ilgili sözünü zikredince kendisine; 'Peki o gün eğer varsa eşine ait güzel koku veya yağı sürünmesi gerekir mi?' diye sordum. Buna şöyle cevap verdi: "Bu konuyu bilmiyorum."

AÇIKLAMA: Saçların yağlanmasından maksat saçın dağınık ve çirkin görüntüsünü germektir. Resulullah (s.a.v.)'in bu ifadesi Cuma günü süslenmenin jüzel olduğuna da İşaret etmektedir.

Hadîs-i şerifte geçen "veya evinde bulunan güzel kokudan vücuduna süren" fadesi eğer yağ bulamazsa güzel koku sürer anlamına gelir.

Resûlullah'ın "bu Cuma ile diğer Cuma arasındaki günahları bağışlanır" diye verdiği hüküm kılınan Cuma ile bir önceki Cuma arasındaki günahların bağışlanacağı anlamındadır. Konuyla İlgili olarak farklı rivayetler ie mevcuttur. İbn Hibbân'ın Ebû Hüreyre'den naklettiğine göre Resûluüah şöyle buyurmuştur: "Bu Cuma ile diğer Cuma arasındaki hatta kıldiği Cumanın ardından gelen üç gün boyunca işlemiş olduğu günahları bağışlanır." İbn Mace'nin Ebu Hureyre'den naklettiği rivayet ise "Büyük günahlar işlenmediği sürece..." kaydını taşımaktadır. İmam Müslim de buna benzer bir rivayet zikretmiştir.

Hadisten Çıkarılan Sonuçlar

1. Bir safta yan yana oturan iki kişiyi sıkıştırıp aralarına girmek ve safları yararak, saftakilerin üzerinden atlayarak İleriye geçmek mekruhtur. Nitekim İmam Şafii şöyle demiştir: "Namaz kılacağı yere gidebilmek için safları yarmaktan başka çaresi olmayan kimseler bu şekilde ileriye geçebilirler. Fakat böyle bir zorunluluk yoksa safları yararak ilerlemek bana göre mekruhtur."

Buna göre hadis şu kişileri de kapsamına alır; a.) İmam b.) Ön safta yer alan cemaat müsaade etmediği halde açılan safları birleştirmeye çalışan kimseler. c.) Bir ihtiyaç veya zorunluluk dolayısıyla yerinden kalkıp daha sonra aynı yere oturmaya çalışan kişiler.

2. Cuma namazından önce nafile namaz kılmakta herhangi bir sakınca yoktur. Zira hadîs-i şerifte "Kendisine takdir edilen namazı kılan" buyurulmuştur.

3. Cuma günü gün ortasında nafile namaz kılınabilir.

4. Kılınan Cuma namazı ile bir önceki Cuma namazı arasında işlenen günahların bağışlanması hadîs-i şerifte sayılan tüm şartların yerine getirilmesine bağlıdır: Boy abdesti almak, güzelce temizlenmek, güzel koku veya yağ sürünmek, temiz ve güzel elbiseler giymek, vakarla mescide gitmek, safları yarmamak, safta yan yana oturan iki kişiyi sıkıştırarak aralarına girmemek, insanlara sıkıntı vermemek, nafile namaz kılmak, hutbe okunurken susmak ve faydasız boş söz ve işlerden kaçınmak.

Cuma günleri cünüp olmasanız bile boy abdesti alın ve başlarınızı yıkayın" ifadesi şu anlama gelir: Cuma günleri eğer cünüp iseniz cünüplük dolayısıyla boy abdesti alınız, fakat cünüp değilseniz Cuma namazı için boy abdesti alınız.

Bazı âlimler bu rivayete dayanarak şunu söylemişlerdir: "Cuma günü cünüplük dolayısıyla boy abdesti almak Cuma namazı için boy abdesti almak yerine de geçer, bu sırada Cuma namazı için boy abdesti almaya niyet edip etmemesi arasında söylediğimiz bu hüküm bakımından herhangi bir fark yoktur."

Ancak bu âlimlerin, görüşleri değilse bile, söz konusu rivayete dayanarak böyle bir çıkarımda bulunmaları tartışmaya açıktır. Zira bu hükme delaleti daha açık olan farklı rivayetler vardır. Zaten İbnü'l-Münzir bu hükmü destekler mahiyette şöyle demiştir: "Sahabe ve tâbiûndan pek çok âlim cünüplük dolayısıyla alınan boy abdestinin Cuma namazı için boy abdesti almak yerine geçeceğini söylemiştir." Bununla birlikte konu hakkında mezhepler arasında görüş ayrılıkları bulunduğunu belirtmemiz gerekir.